Het standbeeld van Wilhelmina

Koningin van het verzet

Wie vanaf de Westerkade het Park binnenwandelt wordt verwelkomd door het imposante standbeeld van koningin Wilhelmina. Dit bijzondere kunstwerk, vervaardigd door beeldhouwer Charlotte van Pallandt, werd in 1968 onthuld en is sindsdien een iconisch beeld van Rotterdam. Het Park, een plek van rust en bezinning in de stad, vormt een passende locatie voor dit eerbetoon aan een vorstin die Nederland door een oorlog loodste.

Standbeeld van koningin Wilhelmina door Charlotte van Pallandt
Standbeeld van koningin Wilhelmina door Charlotte van Pallandt

Rotterdam als eerste

Opvallend genoeg was het niet Den Haag of Amsterdam, maar Rotterdam dat als eerste een standbeeld van Wilhelmina kreeg. De havenstad had geen traditie van koninklijke standbeelden, wat Van Pallandt de vrijheid gaf om een vernieuwend ontwerp te maken. Het beeld kreeg een prominente plek aan de Parkkade, waar het symbool werd voor de Rotterdamse veerkracht en de strijdlust van de stad. Het Park, met zijn historische betekenis en functie als ontmoetingsplek, versterkt deze symboliek. Pas in 1987 volgde Den Haag met een bronzen kopie bij Paleis Noordeinde.

1688 - plaatsing van het standbeeld
1968 - plaatsing van het standbeeld
4 mei 1968 - Onthulling beeld Wilhelmina

Een vorstin zonder gezicht

Koninginnen worden in de kunstgeschiedenis vaak afgebeeld met grandeur, gehuld in sierlijke jurken, kroon op het hoofd en regalia in de hand. Van Pallandt koos voor een totaal andere benadering. In plaats van een traditioneel vorstelijk portret, creëerde ze een krachtig, abstract beeld opgebouwd uit driehoeken. Hiermee wist ze Wilhelmina’s standvastigheid en onverzettelijkheid te vangen, zonder zich te verliezen in gedetailleerde gelaatstrekken.

Aanvankelijk moest prinses Juliana wennen aan de gestileerde gelaatstrekken van het beeld. Uiteindelijk loste Van Pallandt dit op een bijzondere manier op: ze liet het gezicht grotendeels weg. Toch herkende Juliana haar moeder direct en sprak ze bij de onthulling haar bewondering uit. “Het is precies m’n moeder,” zei ze.

Het standbeeld van Wilhelmina in het Park blijft een fascinerend voorbeeld van hoe kunst en geschiedenis samenkomen. Het toont niet alleen een koningin, maar ook een tijdperk. Een stad die sterker werd door strijd. Vandaag de dag nodigt het beeld bezoekers uit om stil te staan bij de geschiedenis en de kracht die het uitstraalt.

Het ontwerp van het standbeeld is gebaseerd op een foto van Wilhelmina tijdens de onthulling van het verzetsmonument van Mari Andriessen in 1958. Op deze foto draagt ze een stevige jas en leunt ze iets naar achteren. Precies de houding die Van Pallandt vastlegde in haar sculptuur. Het harde steenmateriaal draagt bij aan de robuuste uitstraling van het beeld en onderstreept de kracht van Wilhelmina als oorlogsvorstin.

 1955 - Prinses Wilhelmina bij de onthulling van het standbeeld van Tante Riek in Winterswijk
1955 - Prinses Wilhelmina bij de onthulling van het standbeeld van Tante Riek in Winterswijk