De Zochers achter het Park

Als we het hebben over ontwerp en aanleg van het Park, dan kunnen we niet om de Zochers heen. Drie opeenvolgende generaties tuinarchitecten uit deze familie werkten aan veel beeldbepalende buitenplaatsen, parken en tuinen in Nederland. Het waren Johan David sr., zoon Jan David jr. en kleinzoon Louis Paul. Jan David jr. maakte in 1852 zijn eerste ontwerp voor het Park in Rotterdam. Louis Paul werkte samen met zijn vader aan verschillende ontwerpen en volgde hem op. Het Park is niet in één keer, maar in verschillende fasen aangelegd, met steeds nieuwe (deel)ontwerpen. De handtekening van de Zochers - letterlijk en figuurlijk - is terug te zien in de harmonie en schoonheid van het huidige landschap.

Johan David werd geboren in Straatsburg, in de Elzas. Hij had een fascinerend leven als leerling tuinarchitect bij Johann Georg Michael tot hofarchitect van koning Lodewijk Napoleon. Johan David was een vakman met een eigen kwekerij in Haarlem, maar ook een man met een pittig karakter. Hij werd meermaals aangeklaagd omdat hij zijn personeel met een stok ‘aanspoorde’. Hij overleed op zijn tijdelijke adres bij het park van Soestdijk, terwijl hij daar een project leidde.

Jan David combineerde zijn passie voor tuinarchitectuur met bouwkunde. Dankzij studies in Parijs en Rome bracht hij internationale invloeden mee naar zijn ontwerpen. Naast zijn werk aan het Park werkte hij aan iconische locaties zoals de Haarlemmerhout. Hij was een perfectionist en stond erom bekend dat hij zijn plannen tot elk detail toelichtte.

Op jonge leeftijd volgde Jan David lessen aan het Haarlems Teekencollegie. Dit instituut speelde een bepalende rol in zijn artistieke en technische vorming. Zijn eerste vrouw, Amy May Penninck Hoofd, was tien jaar ouder en weduwe van een goede vriend. Ze deelden samen een liefde voor kunst en natuur.

Louis Paul, geboren in Haarlem, leerde het vak al op jonge leeftijd van zijn vader. Hoewel hij geen formele architectuuropleiding heeft gehad, ontwikkelde hij zich tot een getalenteerd tuinarchitect. Hij trouwde in 1855 met Wilhelmina Geertruida Santbergen. Ondanks zijn leeftijd en afnemend gezichtsvermogen bleef hij tot op hoge leeftijd betrokken bij de natuur en zijn ontwerpen. Louis Paul werd tijdens zijn wandelingen door de Haarlemmerhout begeleid door zijn trouwe hond.

Een opmerkelijk feitje: Louis Paul had een sterke mening over het werk van tuinarchitect Leonard A. Springer, die hem opvolgde als adviseur voor de gemeente Haarlem. Hij noemde Springer spottend een "vandaal en woudschenner" om zijn herinrichtingen van de Haarlemmerhout.

Het huidige Park is een levend eerbetoon aan de visie van de Zochers. Meerdere originele plannen van vader en zoon Zocher zijn nog bewaard in het Stadsarchief Rotterdam. Deze documenten geven een uniek inkijkje in het creatieve proces en de samenwerking tussen vader en zoon Zocher. Het Park blijft een plek waar mensen niet alleen de natuur beleven, maar ook de nalatenschap van een familie die bepalend is geweest voor de Nederlandse tuinarchitectuur.

Binnen de familie gaat het verhaal rond dat de tweede echtgenoot van een van de Zochers, vermoedelijk die van Louis Paul, in een woede-uitbarsting het hele archief van Jan David jr. en Louis Paul in brand zou hebben gestoken. Of dat echt waar is blijft een mysterie, maar het idee dat een stuk Nederlandse tuinhistorie verloren is gegaan door een familieruzie, maakt het verhaal des te fascinerender.

Het Park is veel meer dan een groene oase; het is een plek vol geschiedenis, verhalen en herinneringen. We delen regelmatig verhalen waarin de rijke historie van het Park, monumentale bomen, kleurrijke bewoners en bijzondere gebeurtenissen samenkomen. Door deze verhalen leer je steeds meer zien en waarderen.

Benieuwd naar meer verhalen uit het Park? Of heb je zelf een mooie anekdote, foto’s of een archiefstuk om te delen? Neem een kijkje op onze pagina Historische Verhalen of mail ons jouw bijdrage!